ΕΝΟΤΗΤΑ 03: Περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη
A. Βιολογικοί παράγοντες που μπορεί να διαταράξουν την ανάπτυξη. Πριν τη σύλληψη, κατά τη διάρκεια της κύησης – τερατογόνοι παράγοντες (εμβρυοπάθεια από αλκοόλη , συγγενείς λοιμώξεις, όπως ο ιός των μεγαλοκυτταρικών εγκλείστων, η συγγενής ερυθρά, η συγγενής τοξοπλάσμωση). Περιγεννητική περίοδος (ασφυξία, λοιμώξεις, πυρηνικός ίκτερος). Νεογέννητα «υψηλού κινδύνου» (πρόωρα, δυστροφικά). Αίτια και συνέπειες προωρότητας και καθυστέρησης της ενδομήτριας αύξησης. Βλάβες νευρικού συστήματος, Εγκεφαλική Παράλυση, ατυχήματα-τραυματισμοί. Διατροφή.
Β. Κοινωνικοί παράγοντες. Χαρακτηριστικά οικογένειας: στρεσογόνοι παράγοντες. Φτώχεια, μειονότητες. Κακοποίηση – παραμέληση του παιδιού. Διαταραχές συμπεριφοράς και ψυχικές διαταραχές.