Με τι ασχολείται το σεμινάριο και πού επικεντρώνεται το ενδιαφέρον;
Στη σειρά των συναντήσεων θα μελετηθούν ζητήματα που αφορούν στην εξέλιξη της θείας λειτουργίας και των ιερών ακολουθιών και στην ιερή αρχιτεκτονική από τον 4ο μέχρι το τέλος του 10ου αιώνα. Στις επτά πρώτες συναντήσεις θα εξεταστούν συγκεκριμένες μελέτες που αφορούν στην ιστορία της θείας λειτουργίας που αποδίδεται στον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, σε θέματα ορολογίας και ερμηνείας χώρων και λειτουργιών στον χριστιανικό ναό, στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής στη Δύση και στην Ανατολή κατά την Ύστερη Αρχαιότητα και στην ναοδομία της πρωτο- και πρώιμης μεσοβυζαντινής περιόδου. Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως: Ποιές είναι οι οικογένειες των λειτουργικών τυπικών και πώς αυτές διακριβώνονται στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική; Τι είδους λειτουργία είναι η θεία λειτουργία των Αποστολικών Διαταγών; Τι είδους κείμενο είναι η Διαθήκη του Κυρίου και πού δημιουργήθηκε; Πώς διάφοροι τύποι ναών υπηρετούν διαφορετικούς λειτουργικούς σκοπούς; Τα συμπεράσματα που θα συναχθούν από τις επιμέρους μελέτες θα εμπεδωθούν με μια βιβλιοπαρουσίαση και μια πρακτική άσκηση στον αρχαιολογικό χώρο της Νέας Αγχιάλου.
Γύρω από ποιά ειδικότερα πεδία θα στραφεί η μελέτη μας;
Οι επί μέρους μαθησιακοί στόχοι του σεμιναρίου είναι:
- η εξοικείωση με την ορολογία της λειτουργικής και της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής
- η κατανόηση της εξέλιξης της θείας λατρείας από τη γένεση της επίσημης μορφής της στον 4ο αιώνα μέχρι και τη στουδιτική μεταρρύθμιση και η εξοικείωση με τους αρχιτεκτονικούς τύπους των χριστιανικών ναών ως το 1000 περίπου
- η ιδιαίτερη σημασία της συνεξέτασης λειτουργικών κειμένων και εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής, για την κατανόηση τόσο των δυνατοτήτων της χωρικής επιτέλεσης των πρώτων όσο και του πλούτου των μορφών της δεύτερης και
- η σημασία της εμβάθυνσης σε θέματα θείας λατρείας μέσω αρχιτεκτονικών οικοδομικών λειψάνων και αρχαιολογικών ευρημάτων.
Ποιό το γενικό περίγραμμα των συναντήσεων;
Από την 2η έως και την 8η συνάντηση η συζήτηση θα επικεντρωθεί γύρω από συγκεκριμένα δημοσιευμένα άρθρα. Η περίληψη και η κριτική επί των άρθρων θα αποστέλλεται ηλεκτρονικά στο ιμέιλ του διδάσκοντα ως το μεσημέρι της προηγούμενης ημέρας. Στην αίθουσα θα γίνεται η εμβάθυνση τόσο στα γενικά ζητήματα που θέτει το κάθε δημοσίευμα, όσο και στα επί μέρους.
Στην 9η και 10η συνάντηση θα γίνουν οι βιβλιοπαρουσιάσεις. Η 11η συνάντηση θα γίνει στη Νέα Αγχίαλο, στον αρχαιολογικό χώρο των Φθιωτίδων Θηβών. Στη 12η και 13η συνάντηση θα γίνει η συζήτηση για τα μεθοδολογικά και τα βιβλιογραφικά τυχόν προβλήματα των τελικών εργασιών. Στην 14η συνάντηση θα γίνει η παρουσίαση των εργασιών.
Τελικός βαθμός
Ο τελικός βαθμός θα προκύψει από το άθροισμα των επί μέρους βαθμών των περιλήψεων, της βιβλιοπαρουσίασης, της συμμετοχής στην καταγραφή στον αρχαιολογικό χώρο της Νέας Αγχιάλου (συνολικά 40%) και της τελικής εργασίας (60%). Θα συνεκτιμηθούν η συμμετοχή στις συζητήσεις, η έρευνα στη Βιβλιοθήκη και στις άλλες πληροφοριακές πηγές και η επιμέλεια στα γραπτά κείμενα που θα παραδοθούν.
