Στόχοι
Στόχος του μαθήματος είναι να παρουσιάσει στους φοιτητές τις τεχνολογίες και τις τεχνικές που σχετίζονται με τα υδροπονικά συστήματα, να τους βοηθήσει να κατανοήσουν όλα τα φαινόμενα που λαμβάνουν χώρο σε ένα υδροπονικό σύστημα, να μπορούν να τα αναλύσουν και στη συνέχεια, να είναι σε θέση να υπολογίσουν τον απαραίτητο εξοπλισμό με τη βοήθεια του οποίου θα μπορούν να επιτευχθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη των φυτών.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Εισαγωγή
1) Εισαγωγή στην τεχνική της υδροπονίας. Εισαγωγικές έννοιες και ορισμοί. Υδροπονικά συστήματα, θρεπτικό διάλυμα, οξύτητα και ηλεκτρική αγωγιμότητα του θρεπτικού διαλύματος.
2) Παράγοντες ανάπτυξης των υδροπονικών καλλιεργειών. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των υδροπονικών καλλιεργειών. Τομείς εφαρμογής της υδροπονίας.
Υποστρώματα υδροπονικών καλλιεργειών
3) Ανόργανα και οργανικά υποστρώματα. Πετροβάμβακας, περλίτης, ελαφρόπετρα, τύρφη, κοκκοφίνικας κ.α.
4) Φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά των υποστρωμάτων. Πορώδες, αεροπερατότητα, φαινόμενο ειδικό βάρος, pH, εναλλακτική ικανότητα κ.α.
Η κίνηση του θρεπτικού διαλύματος
5) Η κίνηση του νερού από το υπόστρωμα στην ρίζα και το φυτό. Το περιβάλλον της ρίζας, οσμωτικό δυναμικό, η κίνηση του νερού στο φυτό, διαπνοή και ο ρόλος της στην κίνηση του θρεπτικού διαλύματος και των θρεπτικών στοιχείων.
Συστήματα και εξοπλισμός
6) Μέθοδοι και συστήματα υδροπονικών καλλιεργειών. Ανοιχτά και κλειστά συστήματα. Συστήματα καλλιέργειας με η χωρίς υπόστρωμα. Καλλιέργεια σε κανάλια, δεξαμενές, γλάστρες κλπ.
7) Εξοπλισμός υδροπονικών καλλιεργειών. Σύστημα άρδευσης, σύστημα συλλογής και επανακυκλοφορίας θρεπτικού διαλύματος.
Άρδευση και λίπανση
8) Άρδευση υδροπονικών καλλιεργειών. Υπολογισμός αναγκών σε νερό.
9) Μέθοδοι έναρξης άρδευσης. Άρδευση με βάση το χρόνο, την ηλιακή ακτινοβολία, την υγρασία στο υπόστρωμα, δείκτες υδατικής κατάστασης στο φυτό και συνδυασμό των παραπάνω.
10) Παρασκευή θρεπτικού διαλύματος. Μέθοδος παρασκευής θρεπτικού διαλύματος. Υπολογισμός αναγκών σε μακροστοιχεία.
11) Μέθοδος παρασκευής θρεπτικού διαλύματος. Υπολογισμός αναγκών σε μικροστοιχεία. Συστήματα παρασκευής θρεπτικών διαλυμάτων.
12) Αυτοματισμοί και συστήματα ελέγχου. Έλεγχος οξύτητας και ηλεκτρικής αγωγιμότητας θρεπτικού διαλύματος. Χρήση αισθητήρων ελέγχου συνθηκών στο περιβάλλον της ρ΄ʼιζας των φυτών. Επίδραση του περιβάλλοντος του θερμοκηπίου στην υδροπονική καλλιέργεια των φυτών.
13) Μέθοδοι απολύμανσης θρεπτικών διαλυμάτων. Απολύμανση με θέρμανση, υπεριώδη ακτινοβολία, με χρήση φίλτρων άμμου κλπ.
14) Προσομοιώματα συσχέτισης των κλιματικών παραγόντων και της ανάπτυξης των φυτών.
Βοηθήματα
1. Μαυρογιανόπουλος Γ.Ν., 2006. Υδρποπονικές εγκαταστάσεις. Εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα.
2. Savvas D. and Passam H., 2002. Hydroponic production of vegetables and ornamentals. Embryo publications, Athens, Greece.
3. Jones B. 2005. Hydroponics. CRC publications
4. Roberto K., 2003. How to hydroponics. www.howtohydroponics.com
5. Raviv, M. and Lieth J.H. 2007. Soilless Culture: Theory and Practice. Elsevier Science, 500 pagesΑνθρώπινο Δυναμικό
Νικόλαος Κατσούλας
Επίκουρος Καθηγητής
και
Κωνσταντίνος Κίττας
Καθηγητής
