Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή των φοιτητών στην κατανόηση των βασικών αρχών  Μοριακής Ιολογίας οι οποίες  διέπουν  την δομή των ιϊκών γενωμάτων , την αντιγραφή ,την μεταγραφή και την γονιδιακή έκφραση των  DNA  και  RNA  ιών και την εμπλοκή αυτών  σε λοιμώξεις  ανθρώπου  και ζώων σε ένα ραγδαίως εξελισσόμενο επιστημονικό πεδίο.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

·         Εισαγωγή ( Ποικιλομορφία και χαρακτηρισμός ιών. Ιοειδή και Prions.  Συστήματα ξενιστών. Μέθοδοι Κυτταροκαλλιεργειών. Ορολογικές/Ανοσολογικές Μέθοδοι.  Ηλεκτρονική Μικροσκοπία. Τεχνικές Υβριδισμού. Αλυσιδωτή Αντίδραση της Πολυμεράσης (PCR). Βιοπληροφορική )

·         Ιϊκά Σωματίδια ( Ιϊκά σωματίδια. Σχηματισμός Ιϊκών Σωματιδίων. Συμμετρία Καψιδίων και Αρχιτεκτονική Ιών. Ελικοειδής και Εικοσαεδρική Συμμετρία Ελικοειδή Καψίδια. Ιός του  Μωσαϊκού  του Καπνού. Ελικοειδείς ιοί των ζώων. Σωματίδια Ραβδοϊών. Καψίδια Picorna ιών. Ελυτροφόροι ιοί . Σχηματισμός . Εκβλάστηση. Πρωτεϊνες ελύτρου. Αλληλεπισράσεις Πρωτεϊνών-Νουκλεϊκών Οξέων και εγκλεισμός γενώματος στο καψίδιο. Υποδοχείς ιών: αναγνώριση και πρόσδεση )

·         Γενώματα Ιών (Δομή και πολυπλοκότητα γενωμάτων. Μοριακή γενετική. Ανάλυση DNA και RNA γενωμάτων. Γενετική ανάλυση ιών: Μεταλλάξεις, γενετικοί ανασυνδυασμοί, γενετικές και μη γενετικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ ιών. Μεγάλα   και μικρά DNA γενώματα . Θετικής  και αρνητικής πολικότητας RNA ιοί .Πολυτμηματικά ιϊκά γενώματα και γενετική τους. Ρετροϊοί, αντίστροφη μεταγραφή του γενώματός τους και ενσωμάτωσή του στο γενετικό υλικό του ξενιστή. Ιός της Ηπατίτιδας Β )

·         Αντιγραφή Ιών  ( Ο κύκλος αντιγραφής. Πρόσδεση στους υποδοχείς του ξενιστή. Πρόσδεση των πολιοϊών και των ιών της γρίππης. Τροπισμός. Πολλαπλοί υποδοχείς. Διείσδυση ιών στον ξενιστή. Αντιγραφή γενώματος και έκφραση πρωτεϊνών:

Ι. ιοί με δίκλωνο DNA, II. Ιοί με μονόκλωνο DNA, ΙΙΙ. Ιοί με δίκλωνο RNA, ΙV. Ιοί με μονόκλωνο RNA θετικής πολικότητας, V. Ioί με μονόκλωνο RNA αρνητικής πολικότητας, VI. Ιοί με μονόκλωνο RNA θετικής πολικότητας και ενδιάμεσο DNA, VII. Iοί με δίκλωνο DNA και ενδιάμεσο RNA. Συναρμολόγηση ιίκού σωματιδίου, απελευθέρωση   και ωρίμανση )

·         Γονιδιακή Έκφραση (Έλεγχος γονιδιακής έκφρασηςι ευκαρυωτών. Στρατηγικές γονιδιωματικής έκφρασης. Μεταγραφικός και μετα-μεταγραφικός έλεγχος γονιδιακής έκφρασης. Έλεγχος Μεταγραφής. Αναστολή και αποτελεσματικότητα μετάφρασης. Το εσωτερικό σημείο εισόδου ριβοσωμάτων (IRES). Αποκωδικοποίηση του γενώματος ).

·         Λοίμωξη ( Ιϊκές λοιμώξεις ανθρώπου και  ζώων. . Μετάδοση ζωικών ιών. Οριζόντια και Κάθετη μετάδοση. Προσβολή ανοσοποιητικού συστήματος από ιού. ).

·         Παθογένεια ( Μηχανισμοί κυτταρικής βλάβης. Ιοί και ανοσοανεπάρκεια. AIDS και HIV.  Ογκογονίδια. Ιοί και καρκίνος. Νέοι και επανεμφανιζόμενοι ιοί. Πολιομυελίτιδα . Ευλογιά . Δάγγειος πυρετός. Ιός Δυτικού Νείλου, ιός Ebola ).

·         Νέοι Μολυσματικοί Παράγοντες ( Ιοειδή. Ηπατίτιδα δ. Prions ).

ΤΡΟΠΟΣ  ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Η επίδοση στο μάθημα αξιολογείται με τη γραπτή εξέταση του μαθήματος και με την επιτυχή  προφορική   παρουσίαση ερευνητικού θέματος. Ο τελικός βαθμός υπολογίζεται κατά 90% από την γραπτή εξέταση και κατά 10% από την παρουσίαση του ερευνητικού θέματος

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ  ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ

Principles of Molecular Virology , Alan J. Cann , Elsevier Academic Press , 2005.

Fundamentals of Molecular Virology , Nicholas H. Acheson , John Wiley & Sons , 2001.

Σημειώσεις Μοριακής Ιολογίας . Π. Μαρκουλάτος. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις,  Πανεπιστημίου Θεσσαλίας , 2008.