Η κατανόηση των βασικών κυτταρικών λειτουργιών σε μοριακό επίπεδο με την μελέτη :

-         Της δομής και των ιδιοτήτων των πρωτεϊνών και ενζύμων

-         Των τρόπων παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας

-    Του ενδιάμεσου μεταβολισμού των κυρίων βιομορίων και των μηχανισμών ρύθμισής τους

-         Πρωτεΐνες: Δομή, λειτουργία και ανάλυση

-         Πρωτείνες μεταφοράς οξυγόνου

-         Πρωτείνες του συνδετικού ιστού

-         Ένζυμα: Φύση, κατάλυση, κινητική, ρύθμιση ενεργότητας

-         Βιολογικές μεμβράνες και μεμβρανική μεταφορά

-         Εισαγωγή στον μεταβολισμό

-         Γλυκόλυση

-         Κύκλος του Krebs

-         Αναπνευστική αλυσίδα- οξειδωτική φωσφορυλίωση

-         Πορεία φωσφορικών πεντοζών

-         Γλυκονεογένεση

-         Μεταβολισμός γλυκογόνου

-         Μεταβολισμός λιπαρών οξέων

-         Μεταβολισμός λιπιδίων, χοληστερόλης και στεροειδών ορμονών

-    Αποκοδόμηση πρωτεϊνών και αμινοξέων – κύκλος ουρίας

Στα πλαίσια του Προγράμματος Αναμόρφωσης των Προπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Ιατρικής του Π. Θ., η ύλη του μαθήματος Βιοχημεία Ι έχει διαμορφωθεί ως εξής:

Α. Οι δεξιότητες που πρέπει να αποκτήσουν οι φοιτητές για να θεωρείται επιτυχημένη η παρακολούθηση τους.

Β. Η ύλη που πρέπει να γνωρίζουν καλά οι φοιτητές για να επιτύχουν στο μάθημα καθώς και το υλικό που πρέπει να έχουν ακούσει οι φοιτητές για να είναι ολοκληρωμένη η διδασκαλία του μαθήματος.

Αναλυτικότερα:

Α. Δεξιότητες που απαιτούνται στο μάθημα Βιοχημεία Ι

Γενικές δεξιότητες

Οι δεξιότητες αποκτώνται κατά την υποχρεωτική παρακολούθηση των εργαστηριακών ασκήσεων και φροντιστηρίων. Ο φοιτητής που θα ολοκληρώσει με επιτυχία τα παραπάνω θα πρέπει να έχει αποκτήσει

• την ικανότητα να παρατηρεί φαινόμενα στο εργαστήριο, να καταγράφει και να αναλύει δεδομένα

• την ικανότητα να βγάζει συμπεράσματα από δεδομένα

• την ικανότητα να λύνει προβλήματα

• την ικανότητα να κατασκευάζει γραφικές παραστάσεις από δεδομένα

• την ικανότητα να εξάγει πληροφορίες από γραφικές παραστάσεις

• την ικανότητα να χειρίζεται τον βασικό εξοπλισμό εργαστηρίου Κλινικής Χημείας και Βιοχημείας

• την ικανότητα να εργάζεται αποτελεσματικά σε μια ομάδα

• την ικανότητα να εργάζεται με ασφάλεια σε εργαστηριακό περιβάλλον

• την ικανότητα να ακολουθεί οδηγίες

• την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τα εργαστηριακά λάθη και να αναγνωρίζει τις πηγές τους

Ειδικές δεξιότητες

Ο φοιτητής θα πρέπει να είναι σε θέση να

• προσδιορίσει την συγκέντρωση ενός αμινοξέος με την αντίδραση νινυδρίνης

• αναλύσει ένα μίγμα αμινοξέων με χρωματογραφία λεπτής στοιβάδας

• υπολογίσει πειραματικά τις τιμές pKα και pI ενός αμινοξέος με τιτλοδότηση

• βρίσκει το ισοηλεκτρικό σημείο μιας πρωτεΐνης με βάση τη διαλυτότητά της σε διαφορετικά pH.

• διαχωρίζει μια πρωτεΐνη από άλλα μόρια με χρωματογραφία μοριακής διήθησης

• ηλεκτροφορεί ορό και να μπορεί να διαχωρίζει και να ταυτοποιεί τις διάφορες ισομορφές της γαλακτικής δεϋδρογονάσης.

• Η επίδραση της θερμοκρασίας, του pH και της συγκέντρωσης του υποστρώματος στην ταχύτητα μιας αντίδρασης.

• Ο υπολογισμός των κινητικών παραμέτρων Km και Vmax.

• Η χρήση της κινητικής ανάλυσης για να προσδιοριστεί το είδος της ενζυμικής ρύθμισης.

• προσδιορίζει ποσοτικά σε ορό αίματος τα τριγλυκερίδια, την ολική χοληστερόλη, την χοληστερόλη ΗDL και LDL με ενζυμικές μεθόδους.

• ηλεκτροφορεί ορό και να μπορεί να διαχωρίζει και να ταυτοποιεί τις λιποπρωτεΐνες.

Β. Ύλη του μαθήματος Βιοχημεία Ι

Δομή, λειτουργία και ανάλυση των πρωτεϊνών

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• την γενική χημική δομή των L-α-αμινοξέων και τις ιοντικές τους ιδιότητες  (Zwitterion)

• την χημική δομή των 20 πρωτεϊνογόνων αμινοξέων και τις φυσικοχημικές ιδιότητες (υδροφοβικοτητα, πολικότητα, φορτίο κλπ) που απορρέουν από αυτή

• τον σχηματισμό του πεπτιδικου δεσμού, τις δομές συντονισμού του και την σημασία τους για τις στερεοχημικές ιδιότητες των πεπτιδίων

• τις συμβάσεις για την αναπαράσταση και ονοματολογία ενός πεπτιδίου

• τον βιολογικό ρόλο και τις βασικές ιδιότητες των πρωτεϊνών (αμφολυτικο χαρακτήρα, ισοηλεκτρικο σημείο, διαλυτότητα, οπτική απορρόφηση).

• τις έννοιες της πρωτοταγούς, δευτεροταγούς και τριτοταγούς δομής των πρωτεϊνών

• τους δεσμούς που σταθεροποιούν την τρισδιάστατη διαμόρφωση των πρωτεϊνών

• για τις κύριες δευτεροταγείς δομές: α-έλικα, β-πτυχωτή επιφάνεια

• για τη τριτοταγή και τεταρτοταγή δομή και τη στερεοδιάταξη των πρωτεϊνών

• για τη σχέση πρωτοταγούς δομής και τελικής τρισδιάστατης διαμόρφωσης

• για την αποδιάταξη–μετουσίωση, αναδίπλωση πρωτεϊνών

• τις βασικές αρχές των μεθόδων απομόνωσης, καθαρισμού και ανάλυσης πρωτεϊνών: διαφορική φυγόκεντρηση, κλασματική καθίζηση, διαπίδυση, χρωματογραφία λεπτής στοιβάδας, χρωματογραφία στήλης, ηλεκτροφόρηση, ισοηλεκτρική εστίαση, υπερφυγοκέντρηση, φασματοσκοπία μαζών.

• τις βασικές αρχές της μεθοδολογίας προσδιορισμού της  αμινοξικής αλληλουχίας

• τις βασικές αρχές των ανοσολογικών τεχνικών που χρησιμοποιούνται στην ανάλυση πρωτεϊνών (ELISA, ανοσοαποτύπωση, μικροσκοπία ανοσο-φθορισμού).

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

o       για το διάγραμμα Rachamandran και τις δυνατές τιμές των γωνιών φ και ψ του πεπτιδικού δεσμού

o       τους τρόπους αναπαράστασης της τρισδιάστατης δομής των πρωτεϊνών

o       για τις υπερδευτεροταγείς δομές (μοτίβα) και δομικές επικράτειες των πρωτεϊνών

o       για τις δομές των πρωτεϊνών: ινσουλίνη, λυσοζύμη, φερρτίνη, κερατίνη, κυτόχρωμα b, μυοσφαιρίνη

o       για τις τράπεζες πληροφοριών των πρωτεϊνών

o       για τους μοριακούς συνοδούς και την  δράση τους

o       για τον ορισμό και σημασία του πρωτεώματος και τη σχέση του με το γονιδίωμα

o       για την βασική δομή και ιδιότητες των αντισωμάτων

o       για την σημασία και τον τρόπο παρασκευής μονοκλωνικών αντισωμάτων

o       για την μεθοδολογία σύνθεσης πεπτιδίων

o       για την μεθοδολογία προσδιορισμού της δομής με κρυσταλλογραφία μέσω ακτίνων Χ.

Πρωτεΐνες μεταφοράς οξυγόνου

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• την γενική δομή της αίμης

• τα χαρακτηριστικά και τα κύρια αμινοξέα του θύλακα της αίμης

• για την καμπύλη σύνδεσης Ο₂ της μυοσφαιρίνης

• για τη δομή και τις υπομοναδες της αιμοσφαιρινης

• για τη καμπύλη σύνδεσης Ο₂ της αιμοσφαιρίνης

• για τη μοριακή βάση και σημασία του αλλοστερικού φαινόμενου της αιμοσφαιρίνης

• για την επιδραση του 2,3-ΒPG και το φαινόμενο BOHR

• για τη μοριακή βάση και ανίχνευση της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας

• γενικά για τις θαλασσαιμίες.

Πρωτεΐνες του συνδετικού ιστού

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• τα συστατικά του συνδετικού ιστού

• τη δομή, χαρακτηριστική σύσταση, τροποποιήσεις, βιοσύνθεση και ρόλο του κολλαγόνου

• τη δομή, χαρακτηριστική σύσταση, τροποποιήσεις και ρόλο της ελαστίνης

• τη δομή, χαρακτηριστική σύσταση και ρόλο των  πρωτεογλυκανών και των γλυκοζαμινογλυκανών

• τη δομή και ρόλο της  ινοσυνδετίνης

• τις γενετικές και παθολογικές ανωμαλίες του συνδετικού ιστού (σκορβούτο, λαθυρισμός, σύνδρομα Ehlers-Danlos, ατελή οστεογένεση)

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

o       για τους διαφορετικούς τύπους κολλαγόνου

o       για τον ρόλο των κολλαγόνων μη-ινώδους τύπου

o       για τον ρόλο του κολλαγόνου στη κατανομή και κίνηση των ινοβλαστών

o       για τον ρόλο και τη σύσταση του βασικού υμένα (κολλαγόνο τύπου IV, λαμινίνη)

o       για τη δομή και ρόλο των ιντεγκρινών

Ένζυμα

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Τις διαφορές μεταξύ ένζύμων και τους απλούς καταλύτες ως προς την εξειδίκευση και τους μηχανισμούς κατάλυσης

• Το ρόλο των συνενζύμων και των συμπαραγόντων σε ορισμένα ένζυμα.

• Υπάρχουν διαφορετικοί ενζυμικοί μηχανισμοί κατάλυσης:

·  Η χυμοθρυψίνη - ομοιοπολική κατάλυση

·  Η καρβοξυπεπτιδάση Α - κατάλυση με ιόντα μετάλλων

·  Η Λυσοζύμη - κατάλυση οξέων βάσεων

·  Η ριβονουκλεάση - κατάλυση με μεταβατική κατάσταση.

• Το μοντέλο των Michaelis-Menten και  η εξήγηση των κινητικών ιδιοτήτων των ενζύμων.

• Τι αποκαλύπτουν οι τιμές των σταθερών Km και Vmax για ένα ένζυμο.

• Ενζυμική αναστολή και ενζυμικοί στόχοι : Αντιστρεπτή και μη αντιστρεπτή αναστολή

• Αλλοστερικά ένζυμα : τα χαρακτηριστικά τους, ομότροπες και ετερότροπες επιδράσεις, συνεργατική σύνδεση υποστρώματος με το ένζυμο (μοντέλα), σιγμοειδή διαγράμματα.

• Υπάρχουν μηχανισμοί ρύθμισης της ενζυμικής δραστικότητας:

·        Πλήθος ενζύμων του μεταβολισμού των υδατανθράκων, των λιπιδίων και των αμινοξέων - ομοιοπολική μετατροπή

• Ασπαραγινική τρανσκαρβαμικλάση- αλλοστερική ρύθμιση

·        Πεπτικά ένζυμα και ένζυμα της πήξης του αίματος - πρωτεολυτική ενεργοποίηση

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

o       Ενεργό κέντρο (σημασία τριτοταγούς δομής πρωτεϊνών), σύνδεση υποστρώματος (μοντέλα) και στερεοειδικότητα.

o       Θερμοδυναμικές έννοιες (ενεργειακό διάγραμμα),

o       Οι περισσότερες βιοχημικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν πολλαπλά υποστρώματα με αποτέλεσμα να έχουμε μηχανισμούς με διαδοχικές αντιδράσεις σε σειρά ή σε τυχαία σειρά ( κρεατίνη, πυρουβικό) ή μη διαδοχικές αντιδράσεις –μηχανισμός ping-pong ( γλουταμικό – οξαλοξικό)

Βιολογικέςμεμβράνες και μεμβρανική μεταφορά

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Δομικά χαρακτηριστικά, χημική σύσταση, ιδιότητες βιολογικών μεμβρανών

• Μοντέλο ρευστού μωσαϊκού.

• Ρόλος πρωτεϊνών και λιπιδίων στη δομή και λειτουργία των μεμβρανών.

• Παράγοντες που επηρεάζουν τη ρευστότητα των μεμβρανών

• Κίνηση λιπιδίων και πρωτεϊνών μέσα στις μεμβράνες

• Παραδείγματα δομής μεμβρανικών πρωτεϊνών.

• Παθητική και ενεργός μεταφορά.

• Αντλίες ιόντων, συζευγμένοι μεταφορείς, μεμβρανικά κανάλια, χασματοσυνδέσεις (δομικά χαρακτηριστικά, τρόπος λειτουργίας, διαφορές και ομοιότητες μεταξύ τους).

• Λειτουργία των καρδιοτονωτικών μέσω της αντλίας καλίου-νατρίου

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

o        Για τους ειδικούς τρόπους με τους οποίους η χοληστερόλη επηρεάζει τη ρευστότητα των μεμβρανών

o       Παραδείγματα σύστασης μεμβρανών σε λιπίδια.

o       Τα λιπίδια έχουν και εξειδικευμένες κυτταρικές λειτουργίες

o       Για τις υδρόφοβες προσθετικές ομάδες πρωτεϊνών

o       Για τις μεθόδους FRAP και FLIP παρακολούθησης της κίνησης των πρωτεϊνών στη μεμβράνη.

Εισαγωγή στο Mεταβολισμό

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

·        Bασικές έννοιες του μεταβολισμού, σχέση μεταξύ αναβολισμού και καταβολισμού, κοινά μοτίβα αντιδράσεων.

·        Ελεύθερη ενέργεια αντίδρασης και η σημασία της.

·        Η έννοια της σύζευξης αντιδράσεων.

·        Ρόλος ATP και τρόποι παραγωγής του, ρόλος οξειδοαναγωγικών συνενζύμων και ακέτυλο-συνένζυμου Α. Ενεργειακό φορτίο κυττάρου.

• Tο συνολικό σχήμα του τρόπου με τον οποίο η ενέργεια των μακρομορίων της τροφής καταλήγει να αποθηκευτεί υπό μορφή ATP.

Γλυκόλυση

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Αντιδράσεις γλυκόλυσης και τα ένζυμα που τις καταλύουν. Ενεργειακή απόδοση.

• Ρύθμιση ενεργότητας φωσφοφρουκτοκινάσης. Ρόλος της 2,6, διφωσφορικής φρουκτόζης

• Η σημασία των ισοενζύμων για την ιστική μεταβολική εξειδίκευση (τα παραδείγματα εξοκινάσης/γλυκοκινάσης, φωσφοφρουκτοκινάσης, κινάσης του πυροσταφυλικού).

• Η σημασία της γλυκόλυσης ως αναερόβιας οδού. Η σημασία της γαλακτικής δεϋδρογονάσης.

• Μεταβολικές τύχες πυροσταφυλικού.

• Σε ποια σημεία της γλυκόλυσης καταλήγουν οι μεταβολίτες της φρουκτόζης και γαλακτόζης

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

• • Για τους μεταφορείς γλυκόζης GLUT

  • Για τη γαλακτοζαιμία

  • Για τη δυσανεξία λακτόζης

  • Για τη σχέση γλυκόλυσης - καρκίνου

Κύκλος του Κrebs

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Μετατροπή πυροσταφυλικού σε ακέτυλο-συνένζυμο Α στα μιτοχόνδρια και ρύθμιση της αντίδρασης.

• Αντιδράσεις του κύκλου του Krebs και ένζυμα που τις καταλύουν, ρύθμιση κομβικών ενζύμων, ενεργειακή απόδοση.

• Γιατί από ακετυλοσυνένζυμο Α δεν μπορούμε να συνθέσουμε γλυκόζη.

• Αναπληρωτικές αντιδράσεις.

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

• • Για την εξελικτική σχέση πυροσταφυλικής αφυδρογονάσης/α-κετογλουταρικής αφυδρογονάσης.

  • Για την ακονιτάση ως πρωτεΐνη σιδήρου-θείου

  • Για τον κύκλο του γλυοξυλικού οξέος

Αναπνευστική αλυσίδα – οξειδωτική φωσφορυλίωση

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Ποια είναι τα σύμπλοκα και οι κινητοί μεταφορείς ηλεκτρονίων της αναπνευστικής αλυσίδας. Ποιες είναι οι προσθετικές ομάδες μεταφοράς ηλεκτρονίων.

• Τι είναι το χημειοσμωτικό φαινόμενο (υπόθεση Mitchel).

• Πώς γίνεται η σύζευξη της αναπνευστικής αλυσίδας με την οξειδωτική φωσφορυλίωση. Ποιοι είναι, πώς και πότε λειτουργούν οι αποσυζεύκτες.

• Δομή και λειτουργία της F₀F₁-ATPάσης.

• Έλεγχος της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης (αναπνευστικός έλεγχος).

• Μεταφορά κυτταροπλασματικού NADH στο μιτοχόνδριο μέσω shuttle φωσφορικής γλυκερόλης και μηλικού/ασπαρτικού. Mεταφορά ΑΤΡ έξω από το μιτοχόνδριο.

• Εκκαθάριση τοξικών παραγώγων του Ο₂.

• Ενεργειακή απόδοση πλήρους καύσης της γλυκόζης.

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

o Δυναμικά οξειδοαναγωγής.

o Κυτόχρωμα c, δομή και εξέλιξη.

o Στοιχειομετρία ηλεκτρονίων / μεταφοράς πρωτονίων / παραγωγής ATP.

o Τρόπος λειτουργίας της F₀F₁-ATPάσης

o Πώς η έλειψη Ο₂ επιφέρει τελικά κυτταρικό θάνατο

Πορεία φωσφορικών πεντοζών

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Η σημασία της πορείας των φωσφορικών πεντοζών στην παραγωγή NADPH και πεντοζών.

• Σε ποιους ιστούς είναι ενεργή, πότε και γιατί.

• Αντιδράσεις οξειδωτικού και μη οξειδωτικού κλάδου.

• Εξήγηση των επιπτώσεων της ανεπάρκειας G6PD (φαρμακοεπαγόμενη αιμολυτική αναιμία, φαβισμός)

• Έλειψη θειαμίνης

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

o       Σχετική συνεισφορά των αντιδράσεων της πορείας των φωσφορικών πεντοζών και της γλυκόλυσης ανάλογα με τις ανάγκες του κυττάρου.

o       Σχέση ανεπάρκειας G6PD και ελονοσίας

Γλυκονεογένεση

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Πρόδρομα μόρια σύνθεσης γλυκόζης.

• Αντιδράσεις γλυκονεογένεσης.

• Ρύθμιση μη αντιστρεπτών αντιδράσεων.

• Κύκλος Cori. Κύκλος αλανίνης.

• Ισοένζυμα γαλακτικής αφυδρογονάσης.

• Φωσφατάση 6-φωσφορικής γλυκόζης.

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

o             Τι είναι οι κύκλοι υποστρώματος. Ποια η φυσιολογική τους σημασία.

Μεταβολισμός γλυκογόνου

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Δομή, φυσικές και χημικές ιδιότητες του γλυκογόνου.

• Ο ρόλος του γλυκογόνου ως αποθήκη γλυκόζης

• Αποικοδόμηση γλυκογόνου και ορμονική ρύθμιση της φωσφορυλάσης του γλυκογόνου. Ρόλος του κυκλικού ΑΜΡ ως ενδοκυττάριου μηνύματος. Σημασία των «καταρρακτών αντιδράσεων»

• Σύνθεση γλυκογόνου και ρύθμιση της συνθετάσης του γλυκογόνου.

• Σημασία της ρύθμισης της γλυκογονόλυσης και γλυκογονογένεσης στο συκώτι και τους μυς για τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης του αίματος.

• Νόσοι αποθήκευσης γλυκογόνου.

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

• • Τι είναι η γλυκογενίνη

  • Πώς η φωσφορυλάση a λειτουργεί σαν αισθητήριο σύστημα της γλυκόζης στο συκώτι

Μεταβολισμός λιπαρών οξέων

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Χρήση λιπών για παραγωγή ενέργειας α)από την τροφή β)από το λιπώδη ιστό

• Σύγκριση της απόδοσης αποθήκευσης ενέργειας υπό μορφή τριακυλογλυκερολών / γλυκογόνου

• Μεταφορά λιπαρών οξέων στο μιτοχόνδριο από την καρνιτίνη.

• β-οξείδωση λιπαρών οξέων.

• Γιατί από λιπαρά οξέα δεν μπορούμε να συνθέσουμε γλυκόζη

• Γιατί ο εγκέφαλος απαιτεί γλυκόζη για την επιβίωσή του

• Κετονοσώματα: παραγωγή, ρόλος, μεταβολισμός. Η σημασία τους στη νηστεία και το διαβήτη.

• Ενεργειακή απόδοση λιπαρών οξέων.

• Βιοσύνθεση λιπαρών οξέων. Ρύθμιση της αποικοδόμησης και σύνθεσης λιπαρών οξέων.

• Απαραίτητα λιπαρά οξέα

• Αραχιδονικό και παράγωγά του

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

• • Αποικοδόμηση ακόρεστων, πολυακόρεστων και λιπαρών οξέων με περιττό αριθμό ατόμων άνθρακα

  • Επιμήκυνση και δημιουργία διπλών δεσμών κατά τη σύνθεση λιπαρών οξέων

Μεταβολισμός λιπιδίων, χοληστερόλης και στεροειδών ορμονών.

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• Γενικά για το μεταβολισμό των τριακυλογλυκερολών, φωσφολιπιδίων και σφιγγολιπιδίων

• Βιολογικός ρόλος της φωσφατιδυλοχολίνης ως παράδειγμα.

• Οι ομάδες αίματος οφείλονται σε πολυμορφισμό γλυκοσφιγγολιπιδίων της επιφάνειας των ερυθροκυττάρων.

• Αίτια και επιπτώσεις σφιγγολιπιδώσεων

• Bιολογικοί ρόλοι της χοληστερόλης

• Πρόδρομο μόριο για τη σύνθεση χοληστερόλης είναι το ακέτυλοσυνένζυμο Α.

• Τα στάδια της σύνθεσης της χοληστερόλης. Ανάγκη για ΑΤΡ και NADPH.

• Ρύθμιση της αναγωγάσης του HMG-CoA.

• Χολικά άλατα. Σύσταση χολής.

• Ρύθμιση μεταβολισμού χοληστερόλης γενικά.

• Λιποπρωτεΐνες: κατάταξη, σύνθεση, λειτουργία.

• Ποιες είναι οι λιπάσες και ποιος ο ρόλος της κάθε μιας στο μεταβολισμό.

• Υποδοχέας LDL, δομή και λειτουργία. Η σημασία του στην υπερχοληστερολαιμία και αθηροσκλήρωση.

• Η βιοχημική βάση της φαρμακευτικής αντιμετώπισης της υπορχοληστερολαιμίας

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει το μάθημα θα πρέπει να έχει ακούσει

o             Λεπτομέρειες για τη σύνθεση και δράση της HMG-CoA αναγωγάσης

o             Λεπτομέρειες για τη δομή, την εξέλιξη και τις μεταλλάξεις του γονιδίου του υποδοχέα της LDL.

o             Ο ρόλος των απολιποπρωτεϊνών       

o             Λεπρομέρειες για τον τρόπο δημιουργίας αθηρωματικών πλακών

Αποικοδόμηση πρωτεϊνών και αμινοξέων – κύκλος ουρίας

Ο φοιτητής που θα επιτύχει στο μάθημα θα πρέπει να γνωρίζει καλά

• την διαδικασία της πέψης των πρωτεϊνών

• την διαδικασία  ενδοκυττάριας αποικοδόμησης των πρωτεϊνών

• τις γενικές αρχές και ιστοειδικότητα του καταβολισμού των αμινοξέων

• τις αντιδράσεις μεταφοράς και απελευθέρωσης αζώτου: τρανσαμίνωση, οξειδωτική και υδρολυτική απαμίνωση, υδρόλυση γλουταμίνης.

• τη σημασία και ρόλο της βιταμίνης Β₆ και της φωσφορικής πυριδοξάλης

• την κλινική σημασία των τρανσαμινασών

• τον ρόλο της αλανίνης και γλουταμίνης στη μεταφορά

Χορηγούμενα Συγγράμματα

- Βιοχημεία, τόμος Ι

  J.M. Berg, J.L. Tymoczko & L. Stryer

  Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης,, 2005

- Εργαστηριακές και άλλες σημειώσεις διδασκόντων

   Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας