Αντικειμενικοί στόχοι
Σκοπός του μαθήματος είναι να προσφέρει μια ιστορική και κριτική διερεύνηση των πιο σημαντικών θεωρητικών ρευμάτων και κινημάτων σκέψης στην ανθρωπολογία του 20ου αιώνα, έτσι όπως έχουν προκύψει μέσα από τις συνομιλίες της ανθρωπολογίας με τις άλλες επιστήμες του ανθρώπου και του πολιτισμού όπως και με εντόπιες πρακτικές αντιλήψεις και κοσμοθεωρίες. Στόχος είναι η εξοικείωση των φοιτητών και φοιτητριών με θεμελιακές έννοιες της κοινωνικής και πολιτισμικής θεωρίας όπως δράση, δομή, σχέσεις εξουσίας, πολιτισμική κατασκευή, ταυτότητα και διαφορά, σωματικότητα και ενσωμάτωση, ιδεολογία και ιδεολογικοί μηχανισμοί, κοινωνική αλλαγή, ηγεμονία και αντίσταση. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα εξετάζει θεωρητικά ρεύματα και κινήματα σκέψης που επηρέασαν καταλυτικά αλλά και συνεχίζουν να επηρεάζουν τη σύγχρονη κοινωνική και πολιτισμική θεωρία. Η σύγχρονη μαρξιστική σκέψη (Adorno, Benjamin, Bakhtin), η επιρροή της φαινομενολογίας (Husserl,Schütz, Goffman), η επανάσταση του δομισμού (Mauss, Levi-Strauss, Turner), της σημειωτικής (Barthes, Baudrillard) και των διάφορων μετα-δομιστικών ρευμάτων (Foucault, Derrida) μαζί με θεωρίες της πρακτικής (Bourdieu), του ψυχισμού (Freud, Lacan) και του φύλου (Kristeva, Butler), αποτελούν την δεξαμενή των θεωριών και των ρευμάτων σκέψης από την οποία αντλεί το μάθημα στο εγχείρημά του.
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία
1. Philip Smith- Πολιτισμική Θεωρία: Μια εισαγωγή, (306 SMI)
2. Μαρία Πετμεζίδου (επιμ.)- Σύγχρονη Κοινωνιολογική Θεωρία, τόμος 1, (301.01 ΣΥΓ)
3. Μαρία Πετμεζίδου (επιμ.)- Σύγχρονη Κοινωνιολογική Θεωρία, τόμος 2, (301.01 ΣΥΓ)
4. Ian Craib- Σύγχρονη Κοινωνική Θεωρία: Από τον Πάρσονς στον Χάμπερμας (301.01 CRA)
Περιεχόμενο μαθήματος (Syllabus)
1η ενότητα
Εισαγωγή στην θεώρηση του "Κοινωνικού" και "Πολιτισμικού"
2η ενότητα
Βασικά ερωτήματα στην κλασική κοινωνική θεωρία: Marx, Weber, Durkheim
3η ενότητα
Θεωρώντας (κριτικά) τον πολιτισμό: Σχολή της Φρανκφούρτης (Adorno & Horkheimer, Benjamin, Habermas)
4η ενότητα
Φαινομενολογία και εθνογραφικές περιγραφές της (κοινωνικής) φαινομενικότητας (Schütz, Garfinkel, Goffman)
5η ενότητα
Εισαγωγή στην κλασική Δομιστική σκέψη: Ferdinand de Saussure, Claude Levi-Strauss
6η ενότητα
Διευρύνωντας τα όρια του δομισμού στα πλαίσια της ανθρωπολογικής σκέψης: Mauss, Turner, Douglas.
7η ενότητα
Μεταδομισμός Ι: Εισαγωγή στον Michel Foucault
8η ενότητα
Μεταδομισμός ΙΙ: Εμβαθύνοντας στον Michel Foucault
9η ενότητα
Εμβαθύνοντας στον δομισμό: Η σημειωτική χώρα (Barthes, Baudrillard)
10η ενότητα
Παίζοντας με τους δυισμούς (του φύλου): Julia Kristeva, Judith Butler
11η ενότητα
Η Αποδόμηση του Jacques Derrida
12η ενότητα
Αναζητώντας την Πρακτική: Pierre Bourdieu