Περιγραφή
Περιγραφή του μαθήματος
Το μάθημα αυτό εξετάζει τη θέση των Εβραίων στη νεοελληνική κοινωνία και ιδεολογία από την Επανάσταση του 1821 μέχρι την επαύριο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Θα αναλυθούν κομβικά γεγονότα της ιστορίας των Εβραίων της Ελλάδας -οι σφαγές κατά την περίοδο της Επάναστασης, το επεισόδιο του Δον Πατσίφικο, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, η ενσωμάτωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης και τέλος το Ολοκαύτωμα και η μεταπολεμική ανασυγκρότηση. Ερμηνευτικά, η έμφαση θα δοθεί στην ανάδειξη της εσωτερικής ποικιλομορφίας που διακρίνει την ιστορική διαδρομή των Εβραίων της Ελλάδας και στην παράλληλη, αργή και ατελή, ανάδυση της συλλογικής ταυτότητας του Έλληνα Εβραίου. Θα διερευνηθούν:
- οι σχέσεις των εβραϊκών πληθυσμών με το ελληνικό κράτος και τους όμορους χριστιανικούς πληθυσμούς
- οι ποικίλες όψεις της συμβίωσης
- το μεταβαλλόμενο περιεχόμενο του ελληνικού αντισημιτισμού και οι πολλαπλές εκδοχές της αφομοίωσης
- και, τέλος, η θέση του Ολοκαυτώματος στην ελληνική συλλογική μνήμη
Το μάθημα αυτό αποτελεί μια έκκεντρη ματιά στην ιστορία του ελληνικού εθνικού κράτους και αποσκοπεί να αναδείξει τις δυνατότητες και τις δυσκολίες μιας σύνδεσης της εβραϊκής με την ελληνική ιστορία.
Τρόπος εξέτασης
Η εξέταση θα είναι γραπτή με ανοιχτά βιβλία. Θα αποτελείται από ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας που θα περιλαμβάνουν:
- Κατανόηση και ανάλυση ιστορικής πηγής
- Ορισμούς εννοιών και ιστορικών όρων
- Ερώτηση ανάλυσης και σύνθεσης
Θα μοιραστεί ηλεκτρονικός φάκελος βιβλιογραφίας. Ο φάκελος θα περιλαμβάνει κυρίως τα παρακάτω δύο εγχειρίδια, τα οποία και συνίσταται στους φοιτητές να προμηθευτούν:
- Katherine Fleming, Ιστορία των Ελλήνων Εβραίων (Αθήνα, 2009)
- Bernard Pierron, Εβραίοι και Χριστιανοί στη νεότερη Ελλάδα. Ιστορία των διακοινοτικών σχέσεων από το 1821 ως το 1945 (Αθήνα, 2004)
Προαιρετικές εργασίες
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες ενθαρρύνονται να αναλάβουν μικρές εργασίες 1.000-1.500 λέξεων. Οι εργασίες αυτές θα βασίζονται στην παρουσίαση και ανάλυση δύο-τριών βασικών κειμένων. Αποβλέπουν στην εξοικείωση των φοιτητών με τους τρόπους ανάγνωσης ενός ιστορικού κειμένου, τη διαπραγμάτευση ενός ιστορικού θέματος και τη συγγραφή μιας ιστορικής ανάλυσης. Η εργασία θα προσμετράται στην τελική βαθμολογία με έως και 3 βαθμούς.
