Περιγραφή
Στη σειρά των συναντήσεων θα μας απασχολήσει η απεικόνιση της αρχιτεκτονικής στη βυζαντινή ζωγραφική από την Ύστερη Αρχαιότητα μέχρι το 16ο αιώνα. Ανάμεσα στα θέματα στα οποία θα επικεντρωθεί η μελέτη μας είναι: η πρόσληψη και η απόδοση του αρχιτεκτονικού χώρου, πραγματικού και υπερβατικού, οι σχέσεις κειμένων και οικοδομημάτων στη βυζαντινή τέχνη, οι νοηματοδοτήσεις και οι χρήσεις επιμέρους χώρων και προσκτισμάτων του βυζαντινού ναού, οι συμβολισμοί των τμημάτων του βυζαντινού ναού κατά τη θεία λειτουργία, οι δισδιάστατες απεικονίσεις του πραγματικού και η έμφαση στο φαντασιακό, καθώς και η συνάντηση αυτών των εννοιών με τις προσεγγίσεις των αρχών της γραμμικής προοπτικής κατά την Αναγέννηση.
Τρόποι αξιολόγησης / εξέτασης
Η αξιολόγηση του μαθήματος θα προκύψει: α) από την αξιολόγηση των περιλήψεων των έξι άρθρων (έκτασης όχι μεγαλύτερης της μιάμισης σελίδας) που θα πρέπει να αποστέλλονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση του διδάσκοντος τουλάχιστον μια μέρα πριν από τις συναντήσεις - β) από την παρουσίαση της τελικής εργασίας στην αίθουσα - γ) από τη βαθμολόγηση της τελικής εργασίας (έκτασης όχι μεγαλύτερης των 15 σελίδων). Το επιτρεπτό όριο των απουσιών από τις συναντήσεις είναι μέχρι δύο το πολύ.
Στόχοι
Κύριος στόχος των συναντήσεων είναι η μελέτη των τρόπων απεικόνισης της αρχιτεκτονικής στη βυζαντινή ζωγραφική: αυτό θα γίνει μέσω της εξέτασης των μεθόδων εργασίας τόσο των αρχιτεκτόνων όσο και των ζωγράφων, καθώς και η κατανόηση και η παραγωγή επιστημονικού-δοκιμιακού λόγου.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Οι επτά πρώτες συναντήσεις θα γίνουν με βάση τη μελέτη συγκεκριμένων άρθρων που παρουσιάζουν τις κυριότερες όψεις των υπό εξέταση ζητημάτων. Στο όγδοο μάθημα θα γίνει η συγκεφαλαίωση των όσων συζητήθηκαν και θα οριστούν οι άξονες βάσει των οποίων θα γίνει η πραγμάτευση των τελικών εργασιών. Στην ενδέκατη συνάντηση θα δώσουν διάλεξη δύο προσκεκλημένοι, που επιμελήθηκαν την περιοδική έκθεση Η Αρχιτεκτονική ως Εικόνα (Θεσσαλονίκη, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, 6 Νοεμβρίου 2009 - 31 Ιανουαρίου 2010), κ. Ευαγγελία Χατζητρύφωνος, δρ. αρχιτέκτων, και Slobodan Curcic, ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου του Πρίνστον των ΗΠΑ. Οι υπόλοιπες συναντήσεις είναι αφιερωμένες στην παρουσίαση των εργασιών και στη σχετική με αυτές συζήτηση.
Βοηθήματα
1. Η Αρχιτεκτονική ως Εικόνα. Πρόσληψη και αναπαράσταση της αρχιτεκτονικής στη βυζαντινή τέχνη, επιμ. Ε. Χατζητρύφωνος, Sl. Curcic, Θεσσαλονίκη, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, 6 Νοεμβρίου 2009 – 31 Ιανουαρίου 2010, Θεσσαλονίκη 2009
2. Προπλάσματα στη Μεσαιωνική Αρχιτεκτονική (Βυζάντιο, ΝΑ Ευρώπη, Ανατολία), Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο, 1η Ιουνίου 2007, Σεμινάριο 3ο, επιμ. Ι.Δ. Βαραλής, ΑΙΜΟΣ. Κύκλος Σεμιναρίων ΙΙ: Θεωρητικά Ζητήματα Μεσαιωνικής Αρχιτεκτονικής. Θεσσαλονίκη 2009.
