Περιγραφή
Εφαρμογές Πολεοδομικού Σχεδιασμού
Διδάσκοντες: Κώστας Λαλένης, Αναπληρωτής Καθηγητής
Μάριος Χαϊνταρλής, Επίκουρος Καθηγητής
Αναστασία Καπούλα, υποψήφια διδάκτωρ
Φωτεινή Ζυγούρη, υποψήφια διδάκτωρ
Φθινοπωρινό εξάμηνο
Στόχοι του μαθήματος και ένταξη στο πρόγραμμα σπουδών
Στο συγκεκριμένο μάθημα παρουσιάζεται και αναλύεται το νομικό πλαίσιο της εφαρμογής του πολεοδομικού σχεδίου, όπως έχει θεσπιστεί κυρίως με τους ν. 1337/1983 <> και 2508/1997 <>, αλλά και με την προϋπάρχουσα αυτών πολεοδομική νομοθεσία, στα τμήματα αυτής που ισχύουν και σήμερα. Το βασικό αντικείμενο εστιάζεται στην εφαρμογή των πολεοδομικών μελετών και ειδικότερα, στους τρόπους απόκτησης και εξασφάλισης των κοινοχρήστων και κοινωφελών χώρων που προβλέπονται στο σχέδιο. Έμφαση δίνεται στην μεθοδολογία των Πράξεων Αναλογισμού και των Πράξεων Εφαρμογής και στην συγκριτική τους ανάλυση. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται τα σοβαρά ιδιοκτησιακά και άλλα προβλήματα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του εκάστοτε σχεδίου. Παράλληλα παρουσιάζονται οι βασικές νομικές και οικονομικές έννοιες που συνδέονται με την ιδιοκτησία καθώς και οι κοινωνικές και διοικητικές διαδικασίες που την επηρεάζουν και τελικά την διαμορφώνουν. Το συγκεκριμένο μάθημα καλύπτει σημαντικό θεωρητικό αλλά και πρακτικό έδαφος στον τομέα του πολεοδομικού σχεδιασμού, πολύ δε περισσότερο διότι ο θεσμός της Πράξης Εφαρμογής είναι νέος για την πολεοδομική νομοθεσία, το σχετικό δημοσιευμένο έργο, έρευνες κλπ. είναι ελάχιστες, ενώ και οι σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας είναι λίγες. Από την άλλη, παρουσιάζει ιδιαίτερα δυναμική ανάπτυξη στο πεδίο των πολεοδομικών μελετών, παρέχοντας έτσι και εχέγγυα ικανοποιητικής επαγγελματικής ενασχόλησης στους αποφοίτους της σχολής και γνώστες του αντικειμένου.
Οι Εφαρμογές Πολεοδομικού Σχεδιασμού αποτελούν βασικό μάθημα στον τομέα Πολεοδομίας και διδάσκονται κάθε Τετάρτη 6-9 το απόγευμα. Σε περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο δεν γίνει μάθημα κάποια Τετάρτη, το μάθημα γίνεται την αμέσως επόμενη Παρασκευή σε ώρα που θα καθορίζεται.
Διάθρωση της διδακτέας ύλης
Η ύλη που διδάσκεται καλύπτει τις παρακάτω θεματικές ενότητες:
- Εισαγωγή
- Συγκριτική ανάλυση μεθόδων απόκτησης κοινοχρήστων και κοινωφελών χώρων, διεθνής και Ελληνική εμπειρία
- Γενικές πολεοδομικές ρυθμίσεις, Πράξεις Αναλογισμού και Πράξεις Εφαρμογής
- Νομικό καθεστώς, διαδικασίες και εφαρμογές των Πράξεων Αναλογισμού
- Ενταξη της Πράξης Εφαρμογής στο σύστημα χωρικού σχεδιασμού
- Συμμετοχή των ιδιοκτητών με εισφορές σε γη και σε χρήμα, συνταγματική πρόβλεψη και νομικό καθεστώς
- Διαδικασίες εφαρμογής και περιπτώσεις εφαρμογών
- Διαλέξεις επισκεπτών
Η λεπτομερέστερη διάρθρωση του προγράμματος, φαίνεται σε εβδομαδιαίο αναλυτικό πρόγραμμα.
Προαπαιτούμενες γνώσεις
Το μάθημα αποτελεί συνέχεια των μαθημάτων που έχουν σαν αντικείμενο τον πολεοδομικό σχεδιασμό στο επίπεδο του φυσικού σχεδιασμού. Για να το παρακολουθήσουν οι φοιτητές θα πρέπει να έχουν ήδη αποκτήσει τις γνώσεις περί πολεοδομικών μελετών επέκτασης – αναθεώρησης, που διδάσκονται στα Στούντιο Πολεοδομίας Ια και Ιβ.
Τρόπος διεξαγωγής
Το μάθημα διαρθρώνεται σε σειρά διαλέξεων θεωρητικού περιεχομένου και σε ασκήσεις πρακτικών εφαρμογών. Οι ασκήσεις περιλαμβάνουν δύο κύριες (Πράξεων Αναλογισμού και Πράξεων Εφαρμογής) και μερικές ειδικών θεμάτων. Η επεξεργασία των ασκήσεων γίνεται από διμελείς ομάδες φοιτητών. Σημαντικό τμήμα τους γίνεται από τις ομάδες κατά τις ώρες του μαθήματος (εργαστηριακό τμήμα του προγράμματος) με διερευνήσεις και παρουσιάσεις λύσεων, συζητήσεις στην τάξη κλπ. Διαλέξεις οργανώνονται και από επισκέπτες ακαδημαϊκούς ή μελετητές, ενώ στο άμεσο μέλλον σχεδιάζεται η απόκτηση και σχετικού λογισμικού Πράξεων Εφαρμογής που θα χρησιμοποιείται στις ασκήσεις. Ακόμη, οι απαιτήσεις του μαθήματος περιλαμβάνουν και γραπτές εξετάσεις.
Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση θα βασιστεί στην ποιότητα των εργασιών του εξαμήνου και στις τελικές εξετάσεις. Μέρος των εργασιών θα γίνεται κατά την διάρκεια του μαθήματος. Τα επιμέρους ποσοστά στην διαμόρφωση του τελικού βαθμού είναι:
Εργαστηριακές ασκήσεις 40%
Τελικό διαγώνισμα 60%
Σύνολο: 100%
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Αραβαντινός Α. 1997. Πολεοδομικός Σχεδιασμός. ΕΜΠ, Αθήνα.
Ρωμαλιάδης Α. 1987. Εφαρμογή των Σχεδίων Πόλεων. Ποταμίτης Press, Αθήνα.
ΥΧΟΠ 1983. Προδιαγραφές πολεοδομικής μελέτης επέκτασης-αναθεώρησης. Αθήνα.
Χριστοφιλόπουλος Δ. 2007. Πράξη Εφαρμογής Πολεοδομικής Μελέτης. Π. Ν. Σάκκουλας, Αθήνα.
Παναγιωτόπουλος Ε., Καριώτης Γ. 2011. Πράξιες Εφαρμογής. ΔΙΣΙΓΜΑ Εκδόσεις.
Χορομίδης Κ. 2007. Ζητήματα προστασίας της ιδιοκτησίας και αναγκαστικής απαλλοτρίωσης κατά το Σύνταγμα, την ΕΣΔΑ και το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο. ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ, Α. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα - Κομοτηνή, 2007.
Γεωργιάδης Α. 2010. Εμπράγματο δίκαιο, 2η έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη.
Κείμενα – Σημειώσεις: Οδηγίες και Προδιαγραφές για Τροποποιήσεις, Επεκτάσεις Ρυμοτομικών Σχεδίων, Διάγραμμα Ροής Εγκρισης Πολεοδομικών Μελετών, Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός, Πολεοδομική Αποτύπωση, Τεχνικές Προδιαγραφές Εκπόνησης Πολεοδομικών Μελετών.
URBAN PLANNING IMPLEMENTATIONS AND IMPLEMENTATION ACTS
Undergraduate course, 7th semester, winter term
Framework of the course
In the course of Implementation Acts the legal framework related to the implementation of city plans is analyzed. The main framework consists of laws 1337/1983 and 2508/1997 but the preexisting legislation is also examined –at least in their parts which still stand. The main focus is on the implementation of urban studies and in particular, on the means of obtaining and securing public/free/open spaces provided by the city plan. Emphasis is given to the methodology and the comparative analysis of Acts of Analogism and Implementation Acts. Within this framework, various issues are examined which affect the ways that city plans might be applied, such as property rights etc. Thus, the basic legal principles regarding property issues are also analyzed, as well as social and/or administrative parameters which define it. This particular course covers significant grounds in the theory and practice of urban planning, and even more so, since the Implementation Acts are relatively new as a planning tool, there are not many related publications and research, and related decisions by the Council of the State are also few. At the same time, it is a dynamic and continuously expanding sector of spatial planning, providing, thus, promising professional perspectives.
Urban Planning Implementations and Implementation Acts constitute a basic course in the sector of urban studies. The course is taught in the 7th (winter) term (4th year) of the undergraduate program (every Wednesday, 6-8 pm).
Structure of the course
The content of the course covers the following thematic units:
- Introduction
- Comparative analysis about the acquisition of public/open urban space. National and international experiences and practices.
- Planning tools and methods. Acts of Analogism. Implementation Acts.
- Legal and institutional framework concerning Acts of Analogism.
- Integration of implementation Acts in the whole system of spatial planning and regional development.
- Property obligations of land owners in the form of contributions in land and money, related constitutional arrangements and provisions.
- Examples of implementation procedures and implementations.
- Lectures by visiting practitioners and external academics. Sharing knowledge and experiences.
Prerequisites
This course practically is a continuation and extension of previous urban planning courses at the level of physical planning, namely Urban Planning Studios Ia and Ib. Students are expected to possess basic scientific knowledge concerning city plans, which is taught in the above courses.
Teaching approach
The course contains a series of lectures in theoretical issues, and two main exercises, one in Acts of Analogism and the other in Implementation Acts. Elaboration of exercises is made by groups of two students/group, and significant part of it, is elaborated during the lessons. This is considered as vital part of the course, since it includes collective participation of students through discussions for possible solutions, commenting and assessment of proposals etc. The series of lectures includes lectures from visiting experts on the subjects of the course, those being either theoreticians or practitioners. In the plans for the immediate future, the purchase of software used for Implementation Acts is included. Finally, written examinations are included in the requirements of the course, given at the end of the semester.
Evaluation of students
The evaluation of students is based on the quality of the exercises elaborated by the students and in the final examinations, as follows:
Written examinations: 60% of the final grade.
Exercises: 40% of the final grade.
Indicative bibliography
(Mostly in Greek)
Αραβαντινός Α. 1997. Πολεοδομικός Σχεδιασμός. ΕΜΠ, Αθήνα.
Ρωμαλιάδης Α. 1987. Εφαρμογή των Σχεδίων Πόλεων. Ποταμίτης Press, Αθήνα.
ΥΧΟΠ 1983. Προδιαγραφές πολεοδομικής μελέτης επέκτασης-αναθεώρησης. Αθήνα.
Χριστοφιλόπουλος Δ. 2007. Πράξη Εφαρμογής Πολεοδομικής Μελέτης. Π. Ν. Σάκκουλας, Αθήνα.
Παναγιωτόπουλος Ε., Καριώτης Γ. 2011. Πράξιες Εφαρμογής. ΔΙΣΙΓΜΑ Εκδόσεις.
Χορομίδης Κ. 2007. Ζητήματα προστασίας της ιδιοκτησίας και αναγκαστικής απαλλοτρίωσης κατά το Σύνταγμα, την ΕΣΔΑ και το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο. ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ, Α. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα - Κομοτηνή, 2007.
Γεωργιάδης Α. 2010. Εμπράγματο δίκαιο, 2η έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη.
Κείμενα – Σημειώσεις: Οδηγίες και Προδιαγραφές για Τροποποιήσεις, Επεκτάσεις Ρυμοτομικών Σχεδίων, Διάγραμμα Ροής Εγκρισης Πολεοδομικών Μελετών, Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός, Πολεοδομική Αποτύπωση, Τεχνικές Προδιαγραφές Εκπόνησης Πολεοδομικών Μελετών.
