Οικονομετρία

Πληροφορίες

Περιγραφή



Η μελέτη των κοινωνικών, οικονομικών, τεχνικών και φυσικών φαινόμενων σ’ ένα συγκεκριμένο χώρο (είτε μακρο-επίπεδο είτε μικρο-επίπεδο), η διερεύνηση των σχέσεων που επικρατούν μεταξύ διαφόρων μεταβλητών (που εκφράζουν χρονικά ή/και χωρικά φαινόμενα), καθώς και η «αυξανομένη πίεση» που παρατηρείται για το σχεδιασμό και τη λήψη ορθολογικών αποφάσεων απαιτούν όλο και περισσότερο τη δημιουργία θεωρητικών και εμπειρικών μοντέλων στα οποία μπορούν να στηριχθούν οι παραπάνω αναλύσεις.

Το μάθημα αποτελείται από 13 διαλέξεις οι οποίες καλύπτουν τα σημαντικά επιστημονικά πεδία των οικονομετρικών μεθόδων που συμβάλλουν στην ανάλυση της περιφερειακής και γενικότερα της χωρικής ανάπτυξης.

Παρουσιάζονται και αναλύονται (α) οι σημαντικότερες αρχές και έννοιες της οικονομετρίας, (β) τα πιο χρήσιμα υποδείγματα της οικονομετρίας καθώς και (γ) η σύγχρονη στατιστική και οικονομετρική μεθοδολογία που εφαρμόζεται στη διερεύνηση, στον έλεγχο και στην πρόβλεψη των φαινόμενων που μελετώνται, ειδικά σε συνθήκες αβεβαιότητας. Έμφαση δίνεται στην: 1. εμπειρική εφαρμογή της οικονομετρίας σε θέμα κοινωνικο-οικονομικής καθώς και χωρικής ανάλυσης και 2. στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων σύμφωνα με τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που περιλαμβάνει η οικονομετρία.

Η Οικονομετρία, όπως και η Στατιστική, είναι επιστήμες που εξυπηρετούν τους παραπάνω σκοπούς και αυτό, βέβαια σε άμεσο συνδυασμό με τη χρήση της Πληροφορικής. Όσο πιο πολύπλοκες είναι οι σχέσεις και η εξέλιξη / μεταβολή των κοινωνικο-οικονομικών φαινόμενων, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη ανάπτυξης αποτελεσματικών αλλά και ευέλικτων εργαλείων για την ανάλυσή τους. Μέσω της ανάλυσης εμπειρικών μοντέλων, διερευνάται η ύπαρξη συστηματικής σχέσης μεταξύ διαφόρων μεταβλητών. Η διερεύνηση αυτή αφορά τόσο την ανάδειξη του καταλληλότερου τύπου σχέσης (γραμμική ή μη) όσο και την ένταση της σχέσης.

 

Περιεχόμενο μαθήματος

Περιεχόμενο μαθήματος

Διάλεξη 1 - Εισαγωγή στην Οικονομετρία:
Ορισμοί, σκοποί, μεθοδολογική προσέγγιση,  μορφές υποδειγμάτων – εξειδίκευση, απαραίτητες στατιστικές έννοιες (συσχέτιση, διακύμανση, έλεγχοι υποθέσεων κλπ)

Διάλεξη 2 - Το κλασσικό Γραμμικό Υπόδειγμα:
Βασικές υποθέσεις, συνάρτηση παλινδρόμησης (διμεταβλητό και τριμεταβλτό υπόδειγμα), Μέθοδος των Ελάχιστων Τετραγώνων (ΜΕΤ), συντελεστές παλινδρόμησης, Αξιολόγηση του μοντέλου (συνολική αξιολόγηση του υποδείγματος και αξιολόγηση των συντελεστών του υποδείγματος)

Διάλεξη 3 - Εκτίμηση της καμπύλης παλινδρόμησης (Curveestimation):
Από την γραμμική στην μη γραμμική καμπύλη. Εφαρμογή στο SPSS – επιλογή της «αποτελεσματικής» καμπύλης

Διάλεξη 4 - Το Γενικευμένο Γραμμικό Υπόδειγμα (Α) :
Μαθηματική μορφή του υποδείγματος, αξιολόγηση του πολυμεταβλητού δείγματος, έλεγχος υποθέσεων, ανάλυση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων με τη χρήση διαφορών παραδειγμάτων. Εφαρμογή στο SPSS

Διάλεξη 5 - Το Γενικευμένο Γραμμικό Υπόδειγμα (Β):
Εισαγωγή διαρθρωτικών μεταβλητών (ψευδομεταβλητές) και έλεγχος τους, Chow-Test. Το παράδειγμα του υποδείγματος της Βαρύτητας (Gravity model). Εφαρμογή στο SPSS και στο ΕViews

Διάλεξη 6 - Οι παραβιάσεις των σημαντικότερων υποθέσεων των γραμμικών υποδειγμάτων (Α):
Αυτοσυσχέτιση,  Ετεροσκεδαστικότητα, έλεγχοι και επίλυση

Διάλεξη 7 - Οι παραβιάσεις των σημαντικότερων υποθέσεων των γραμμικών υποδειγμάτων (Β):
Πολυσυγραμμικότητα, Σφάλματα εξειδίκευσης υποδειγμάτων, έλεγχοι και επίλυση

Διάλεξη 8 - Εφαρμογή μοντέλων με SPSS και EViews

Διάλεξη 9 - Χρονολογικές σειρές:
Εκτιμήσεις- προβλέψεις (Κλασικές μέθοδοι ανάλυσης, Στοχαστική Ανάλυση)

Διάλεξη 10 - Υπόδειγμα με Paneldata:
Υπόδειγμα με διαστρωματικά στοιχεία χρονολογικών σειρών (Panel data)

Διαλέξεις 11 & 12 - Υποδείγματα διακριτών και περιορισμένων εξαρτημένων μεταβλητών:
Υποδείγματα πιθανότητας, το υπόδειγμα Probit, το υπόδειγμα Logit

Διάλεξη 13
Υπόδειγμα ANCOVA

Μαθησιακοί στόχοι

Μαθησιακοί στόχοι

Κεντρικός στόχος του μαθήματος είναι η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων με βάση τις οποίες οι φοιτητές θα είναι ικανοί να συναρθρώσουν τις θεωρητικές προσεγγίσεις-θεωρίες με τα δεδομένα και με στοιχεία που παρατηρούνται πραγματικά στη ζωή. Η Οικονομετρία, όπως και η Στατιστική, είναι επιστήμες που εξυπηρετούν τους παραπάνω σκοπούς και αυτό, βέβαια σε άμεσο συνδυασμό με τη χρήση της Πληροφορικής και άλλων προχωρημένων οικονομετρικών λογισμικών. Όσο πιο πολύπλοκες είναι οι σχέσεις και η εξέλιξη/μεταβολή των κοινωνικο-οικονομικών φαινόμενων, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη ανάπτυξης αποτελεσματικών, αλλά και ευέλικτων εργαλείων για την ανάλυση τους.

Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα αποσκοπεί:

  1. Στην αποδεδειγμένη γνώση και κατανόηση των στατιστικών και οικονομετρικών μεθόδων ανάλυσης κοινωνικο-οικονομικών φαινόμενων που έχουν σημαντική χωρική διάσταση,  
  2. στις απαραίτητες ικανότητες - μέσω της συστηματικής εφαρμογής των σχετικών μεθόδων - προσαρμογής στις πραγματικές ερευνητικές διαδικασίες ειδικά ως προς την αναζήτηση,  την επεξεργασία και την ερμηνεία αξιόπιστων χωρικών δεδομένων, 
  3. στην απόκτηση ικανοτήτων για κριτική ανάλυση, αξιολόγηση και σύνθεση πολύπλοκων και πολυδιάστατων εννοιών, και
  4. στην προαγωγή της προόδου της κοινωνίας της γνώσης.

Προαπαιτούμενα

Προαπαιτούμενα

  • Απαραίτητη η γνώση των βασικών στατιστικών μεθόδων και των μαθηματικών
  • Επιθυμητή η γνώση της περιφερειακής ανάπτυξης και των βασικών οικονομικών εννοιών
  • Κωδικοί προαπαιτουμένων μαθημάτων : ΜΥΟ101, ΜΥΟ201 καθώς και ΑΥΟ405

Μέθοδοι διδασκαλίας

Μέθοδοι διδασκαλίας

Παρουσίαση της θεωρίας, των μεθόδων ανάλυσης και των αλγορίθμων

Παρουσίαση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων διαφορετικών τύπων υποδειγμάτων

Εφαρμογές με τη χρήση οικονομετρικών λογισμικών , στο 2ο μέρος της κάθε διάλεξης

Μια άσκηση ανά εβδομάδα

Μια προσωπική εργασία κατά τη διάρκεια του εξάμηνου

Μέθοδοι αξιολόγησης

Μέθοδοι αξιολόγησης

  • Προφορική εξέταση στο τέλος του εξαμήνου (40%)
  • Κατ’ οίκον εργασία με προφορική παρουσίαση αποτελεσμάτων (40%)
  • Εβδομάδα άσκηση (η λύση της άσκησης συζητείται στη διάρκεια του μαθήματος) (20%)
  • Δίνονται παλαιότερα θέματα εξετάσεων

Κριτήρια αξιολόγησης:

(1) Κατανόηση των ειδικών στόχων κάθε τύπου υποδείγματος και των απαραίτητων προϋποθέσεων για τη χρήση τους

(2) Ικανότητες σχεδιασμού και εφαρμογής ενός οικονομετρικού μοντέλου(από τη συλλογή – οργάνωση δεδομένων μέχρι την ερμηνεία των αποτελεσμάτων)

(3) Βαθμός συμμετοχής στα εργαστήρια

Ομάδα στόχος

Ομάδα στόχος

Οι φοιτητές/απόφοιτοι του τμήματος ΜΧΠΠΑ

Ενδιαφερόμενοι για τις θεματικές περιοχές :

(α) Οικονομικές Επιστήμες και Περιφερειακή Ανάπτυξη

(β) Κοινωνικές Επιστήμες του Χώρου

Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία

  • Βιβλία- κείμενα
  • Συγγράμματα

Ανδρικόπουλος Α. (2003), Οικονομετρία: Θεωρία και εμπειρικές εφαρμογές, Τόμος Α, Αθήνα: Εκδόσεις Ευγ. Μπένου, 3η έκδοση.

Κιντής Α. (1999), Στατιστικές και Οικονομετρικές Μέθοδοι, Αθήνα: Εκδ. Gutenberg.

Μαυρομάτης Γ. (1999), Στατιστικά Μοντέλα και Μέθοδοι Ανάλυσης δεδομένων. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, (Κεφ. 1 – 3).

Ashenfelter O., Levine P., Zimmerman D. (2005), Statistics and Econometrics: methods and Applications, John Wiley & Sons, Inc., chapters 9 to 16

  • Βιβλιογραφία

Davidson R. and Mackinnon J.G. (2004), Econometric theory and Methods, Oxford University Press, chapters 3, 4, 5

Greene W. (2008), Econometric Analysis, Prentice Hall

Gujarati D. N. (2003), Basic Econometrics, McGraw Hill

Rogerson P. (2006), Statistical Methods for Geography: A Student’s Guide, Sage, ch 9

Wooldridge J. (2005), Introductory Econometrics: A Modern Approach, South Western College Publishing

 

  • Πηγές στο Διαδίκτυο

The economic s Network: http://www.economicsnetwork.ac.uk/teaching/Online%20Text%20and%20Notes/Econometrics

Eurostat:

http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/eurostat/home/

Προτεινόμενα συγγράμματα

Προτεινόμενα συγγράμματα

  • Ανδρικόπουλος Α. (2003), Οικονομετρία: Θεωρία και εμπειρικές εφαρμογές, Τόμος Α, Αθήνα: Εκδόσεις Ευγ. Μπένου, 3η έκδοση.
  • Κιντής Α. (1999), Στατιστικές και Οικονομετρικές Μέθοδοι, Αθήνα: Εκδ. Gutenberg.
  • Μαυρομάτης Γ. (1999), Στατιστικά Μοντέλα και Μέθοδοι Ανάλυσης δεδομένων. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, (Κεφ. 1 – 3).