Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το σύγχρονο πεδίο

Σε αυτή τη διάλεξη θα προσεγγίσουμε τις σημειώσεις πεδίου ως βασική μεθοδολογική πρακτική στο πλαίσιο της εθνογραφικής έρευνας. Τα τελευταία χρόνια η έννοια του πεδίου μετασχηματίζεται ριζικά. Η ταύτισή του με ένα συγκεκριμένο γεωγραφικο χώρο που κατοικείται από μια σαφώς προσδιορισμένη πολιτισμική ομάδα, καθώς επίσης και η ιδέα μιας ξεκάθαρα οριοθετημένης χρονικής περιόδου για επιτόπια έρευνα με συμμετοχική παρατήρηση τίθενται υπό διαπραγμάτευση. Έτσι, το πεδίο αποκτά μία περισσότερο διασπορική, αλλά και οργανική έννοια που παράγεται μέσα από την έρευνα και την εμπλοκή με κοινωνικές πρακτικές και καταστάσεις οι οποίες αναδύονται από την καθημερινότητα του/της εθνογράφου.  Σε αυτό το πλαίσιο οι σημειώσεις πεδίου αποκτούν ιδιαίτερη στρατηγική σημασία. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι αυτή η συστηματική πρακτική δημιουργίας και τήρησης σημειώσεων -κεντρική ενασχόληση της υποκειμενικότητας του/της εθνογράφου- είναι αυτή που συγκροτεί το ίδιο το πεδίο.

Επιπλέον, στην παρούσα διάλεξη θα πραγματευτούμε τη θέση σύμφωνα με την οποία οι σημειώσεις πεδίου, ως ιδιαίτερη αλλά και "κρυφή" μορφή εθνογραφικής κειμενικότητας (συνήθως οι σημειώσεις είναι προσβάσιμες μόνο από τον ίδιο τον εθνογράφο) μπορούν να ιδωθούν μέσα από ένα νέο πρίσμα στο πλαίσιο της ψηφιακής πολυμεσικότητας και πολυκειμενικότητας. Θα συζητήσουμε τα πιθανά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτής της θέσης.

Λέξεις-κλειδιά: εθνογραφία, σημειώσεις πεδίου.

Εισήγηση: Πηνελόπη Παπαηλία

Doing Ethnography II: Fieldnotes

In this lecture, we will discuss fieldnotes as a key methodology of ethnographic research.

Given the reformulation of the “field” in contemporary anthropology away from the idea of a fixed geographical location, specific cultural group and clearly demarcated time period (different from the ethnographer’s everyday) to a more dispersed, but also organic notion of the “field” as formed by disciplined inquiry into and engagement with practices and situations that often emerge out of the ethnographer’s everyday, fieldnotes acquire strategic importance. We might even say that this systematic practice of notetaking, which centrally engages the subjectivity of the ethnographer, is what “makes” the field.

In this lecture, we also consider the proposal that fieldotes, as a distinctive but “hidden” form of ethnographic textuality (usually seen only by the ethnographer), could be reimagined in the digital context as a multimedia, social media “feed.” We will discuss (and debate) some of the possible advantages and disadvantages of this idea.

Keywords: ethnography, fieldnotes.

Lecture: Penelope Papailias