Πραξιτέλης, o γλύπτης θεών και ανθρώπων.

Ο Πραξιτέλης είναι ο διασημότερος μετά από τον Φειδία Αθηναίος γλύπτης της κλασικής περιόδου. To πλήθος των αναφορών στο όνομα και στην τέχνη του στις φιλολογικές πηγές, καθώς και οι σωζόμενες υπογραφές του δεν μας βοηθούν ωστόσο να ανασυστήσουμε στην ουσία το έργο του, όσο τα αντίγραφα των δημιουργιών του και ένα μοναδικό ίσως σωζόμενο πρωτότυπο άγαλμά του. Υπήρξε μαρμαρογλύπτης και δευτερευόντως χαλκοπλάστης, εισήγαγε καινοτομίες στη γλυπτική τέχνη και εκτός από τα αγάλματα των θεών και των δαιμόνων κατασκεύασε και εικονιστικά αγάλματα. Ο Πραξιτέλης διατηρεί το μοτίβο στήριξης του Πολυκλείτου, αλλά στην ουσία καταργεί το ρόλο του στηρίζοντος σκέλους ως φορέα του βάρους του σώματος στις συνθέσεις με εξωτερικό στήριγμα, εφόσον το βάρος του αγάλματος μεταφέρεται σε μεγάλο βαθμό στο στήριγμα, και το σώμα διαγράφει ανάμεσα στους δύο πόλους στήριξης μία έντονη καμπύλη. Ανάμεσα στα διασημότερα έργα του Πραξιτέλη είναι Σάτυροι και Έρωτες, αγάλματα Αφροδίτης και Αρτέμιδας αλλά και του Απόλλωνος Σαυροκτόνου, καθώς και του Ερμή Διονυσοφόρου. Το τελευταίο σώζεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας και είναι με μεγάλη πιθανότητα πρωτότυπο έργο του καλλιτέχνη. Τα σώματα των ανδρικών μορφών του είναι εκθηλυσμένα και παρουσιάζουν σιγμοειδή κίνηση. Πρωτοποριακό έργο του είναι η Αφροδίτη Κνιδία, όπου απεικονίζεται για πρώτη φορά η θεά του έρωτα, γυμνή στο λουτρό της. Σε αυτό το έργο αλλά και σε άλλες δημιουργίες του ο Πραξιτέλης τοποθετεί τους θεούς μέσα σε ένα αφηγηματικό περιβάλλον, που συχνά ανακαλούσε στον αρχαίο θεατή ένα μύθο.

 

Λέξεις Κλειδιά: Ερμής Ολυμπίας, Σαυροκτόνος Απόλλων, Αφροδίτη της Κνίδου, αναπαυόμενος Σάτυρος, Αφροδίτη τύπου Arles, στήριγμα.