Ιωνικοί Ναοί της Μ. Ασίας στον 4ο αι. π.Χ.

Ναός της Αθηνάς Πολιάδος στην Πριήνη

O ναός της Αθηνάς Πολιάδος στην Πριήνη θεωρείται ο κανόνας του ιωνικού ρυθμού. Οικοδομήθηκε από ασβεστόλιθο, είναι περίπτερος κανονικής κάτοψης με πρόναο και οπισθόδομο και περίσταση 6 x 11 κιόνων. Χρονολογείται μεταξύ 350 και 330 π.Χ. και αρχιτέκτονάς του ήταν ο περίφημος Πύθεος που σχεδίασε και το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού. Οι ανάγλυφες παραστάσεις στα φατνώματα της περίστασης χρονολογούνται αργότερα, στον 2ο αι. π.Χ.

Ναός του Απόλλωνος στα Δίδυμα της Μιλήτου

Ο μεγάλος δίπτερος ιωνικός ναός του Απόλλωνος στα Δίδυμα της Μιλήτου, που ολοκληρώθηκε στην ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή παρουσιάζει αρχιτεκτονικές ιδιομορφίες που οφείλονται στην αρχιτεκτονική παράδοση του αρχαϊκού προκατόχου του, το σχέδιο του οποίου ακολουθεί στην κάτοψη, αλλά και στη λειτουργία του ναού αυτού ως μαντείου. Στην κάτοψη παρατηρούμε εξαιρετικά βαθύ πρόναο με τρεις σειρές κιόνων και ακολουθεί άβατο πρόπυλο με υπερυψωμένο κατώφλι προς τον υπαίθριο σηκό που έχει τη μορφή αυλής . Η πρόσβαση στην εσωτερική αυτή αυλή γίνεται από τις πλαϊνές καμαροσκεπείς σήραγγες του προπύλου. Στο βάθος της αυλής που χαρακτηρίζεται στις επιγραφικές μαρτυρίες ως άδυτο υπήρχε ναΐσκος, ο οποίος και στέγαζε το λατρευτικό άγαλμα. Στον υπαίθριο χώρο του σηκού – αυλή λειτουργούσε το μαντείο του Απόλλωνος, με πηγή και βωμούς. Ο πιστός επέστρεφε στο πρόπυλο για την έξοδό του μέσω μνημειακής κλίμακας στο ανατολικό τμήμα της αυλής, και από εκεί μέσω τριμερούς εισόδου έφθανε σε δύο πλευρικές κλίμακες, που οδηγούσαν στην είσοδο προς τον πρόναο, αλλά ίσως και τη στέγη. Είναι σαφές ότι την αρχιτεκτονική του ναού αυτού υπαγόρευε το τελετουργικό τυπικό, σύμφωνα με το οποίο όφειλε να κινηθεί ο λατρευτής, o οποίος ήθελε να εισέλθει στο εσωτερικό του και να συμβουλευθεί το μαντείο.

 

Λέξεις Κλειδιά: Ναός Αθηνάς Πολιάδος στην Πριήνη, ναός Απόλλλωνος στα Δίδυμα Μιλήτου.