Εισαγωγή στην Κοινωνική Ανθρωπολογία

Αυτη η θεματική ενότητα αποτελεί εισαγωγή στις βασικές έννοιες της κοινωνικής ανθρωπολογίας. Εξετάζουμε τις έννοιες του πολιτισμού, της πολιτισμικής και γλωσσικής σχετικότητας, της πολιτισμικής σύγκρισης, της κοινωνικοποίησης, του εθνοκεντρισμού και της φύσης.

Λέξεις κλειδιά: πολιτισμική ποικιλομορφία, ετερότητα, πολιτισμικός σχετικισμός, πολιτισμός, κοινωνία.

Σε αυτή τη θεματική ενότητα θα εξετάσουμε την ιστορία της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας. Θα αναφερθούμε στις ομοιότητες της ανθρωπολογίας με άλλες κοινωνικές επιστήμες όπως η κοινωνιολογία, η ψυχολογία και η ιστορία, αλλά και στις ιδιαιτερότητες που τη διακρίνουν από αυτές. Τέλος, θα αναπτύξουμε διεξοδικά τη μεθοδολογία της κοινωνικής ανθρωπολογίας εστιάζοντας στις έννοιες της εθνογραφικής έρευνας, της συμμετοχικής παρατήρησης και του πεδίου.

Λέξεις κλειδιά: ιστορία της ανθρωπολογίας, διαφωτισμός, ποιοτική έρευνα, εθνογραφία, πεδίο, συμμετοχική παρατήρηση, εμπειρισμός.

Σε αυτή τη θεματική ενότητα θα αναφερθούμε στη συγγένεια ως αντικείμενο ανθρωπολογικής μελέτης. Συγκεκριμένα, θα εστιάσουμε στις ποικιλόμορφες ιστορικές και πολιτισμικές εκφάνσεις των συγγενικών δεσμών και θα εξετάσουμε κριτικά τις αναγωγικές αναγνώσεις που τοποθετούν τον πολιτισμό στο επίπεδο της βιολογίας και της φύσης.

Λέξεις κλειδιά: Συγγένεια, τεχνητή/πνευματική συγγένεια, ομάδες καταγωγής, γάμος.

Σε αυτή τη θεματική ενότητα θα εστιάσουμε στην έννοια της τελετουργίας. Θα αναφερθούμε σε ανθρωπολογικές προσεγγίσεις θρησκευτικών, αλλά και καθημερινών ανεπίσημων τελετουργιών, περνώντας εν συνεχεία στην ανάλυση των διαβατήριων τελετουργιών και της έννοιας της επιτέλεσης.

Λέξεις κλειδιά: διαβατήριες τελετές, σπουδές στην επιτέλεση, εθνικές τελετουργίες, συμμετοχή, χώρος και χρόνος της επιτέλεσης.

Σε αυτή τη θεματική ενότητα θα εξετάσουμε τις ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της οικονομίας δίνοντας έμφαση στην έννοια της ανταλλαγής. Θα αναφερθούμε στη συνδιαλλαγή μεταξύ του μοντέλου του homo economicus και του homo reciprocans και θα εξετάσουμε κριτικά την κλασική οικονομική θεωρία ως προϊόν της καπιταλιστικής κοινωνίας. Εν συνεχεία θα παρουσιάσουμε τις βασικές ανθρωπολογικές προσεγγίσεις του οικονομικού.

Λέξεις κλειδιά: οικονομική ανθρωπολογία, πότλατς, ανταλλαγή, αμοιβαιότητα, υποχρέωση, Mauss.

Σε αυτή τη θεματική ενότητα θα αναφερθούμε στην έννοια του κοινωνικού φύλου (gender). Θα εξετάσουμε ζητήματα και έννοιες όπως το βιολογικό και το κοινωνικό φύλο, τα έμφυλα στερεότυπα, η έμφυλη ιεράρχιση και οι έμφυλοι ρόλοι. Θα αναπτύξουμε επιπλέον την ιδέα της ριζικής έμφυλης διαφοράς και θα αναφερθούμε σε διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις του φύλου (π.χ. η θεωρία της κοινωνικής κατασκευής).

Λέξεις κλειδιά: κοινωνικό φύλο, βιολογικό φύλο, έμφυλοι ρόλοι, κοινωνική κατασκευή.