Θεωρία και Ιστορία της Τεχνολογίας

Στην εισαγωγική αυτή ενότητα επιχειρείται η εξοικείωση των συμμετεχόντων με βασικούς θεωρητικούς προβληματισμούς σχετικά με την ιστορικότητα του τεχνολογικού φαινομένου. Στις δύο πρώτες συναντήσεις ανιχνεύονται οι μηχανισμοί, στη βάση των οποίων σ’ ολόκληρη της διάρκεια της νεωτερικότητας η επιστημονική έρευνα, ο τεχνολογικός σχεδιασμός και ο θεωρητικός στοχασμός διασυνδέθηκαν σε ένα πυκνό δίκτυο αμοιβαίων εξαρτήσεων. Εξετάζεται, επίσης, η πολιτική κρισιμότητα αυτών των διασυνδέσεων καθώς και η ανάδειξή τους σε βασικό εργαλείο διαχείρισης για τους νεωτερικούς θεσμούς κυριαρχίας. Στις επόμενες δύο συναντήσεις εξετάζονται κριτικά τα κυρίαρχα ιστοριογραφικά σχήματα για την εξέλιξη του τεχνολογικού φαινομένου. Αναλύονται έννοιες όπως ο τεχνολογικός ντετερμινισμός κι η γραμμική πρόσληψη της τεχνολογίας ως ιστορικής διαδικασίας. Τέλος, προτείνεται μια διαφορετική εννοιολόγηση του τεχνολογικού φαινομένου στη βάση μιας γενεαλογικής του εξιστόρησης.

Λέξεις Κλειδιά: Νεωτερικότητα, πολιτικές της τεχνολογίας, τεχνολογικός ντετερμινισμός, γραμμικότητα, γενεαλογία.

Στην ενότητα αυτή εξετάζονται γενικά ιστοριογραφικά σχήματα, τα οποία αφορούν στην κατανόηση του τεχνολογικού φαινομένου από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διάκριση μεταξύ τεχνολογικής λογικής και τεχνολογικής επιτέλεσης, στην αποδόμηση της εφεύρεσης ως αναλυτικής κατηγορίας για την ιστορική ανάλυση καθώς επίσης και στην ανάδειξη της έννοιας της ετοιμότητας υποδοχής της καινοτομίας. Συζητώνται, επίσης, οι σχέσεις μεταξύ τεχνολογίας και εθνικισμού, η δι-εθνική προοπτική για την ερμηνεία του τεχνολογικού φαινομένου και η πολυχρονικότητα του τεχνολογικού συμβάντος.

Λέξεις Κλειδιά: Ιστοριογραφία της τεχνολογίας, τεχνολογική επιτέλεση, εφεύρεση, ετοιμότητα υποδοχής της καινοτομίας, δι-εθνικότητα.

Στην ενότητα αυτή εξετάζονται βασικές όψεις του τεχνολογικού φαινομένου σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους: Ελληνιστική εποχή, Ρωμαϊκά χρόνια, Αναγέννηση, Επιστημονική Επανάσταση και Βιομηχανική Επανάσταση. Έμφαση δίνεται στις διαρκείς διασταυρώσεις μεταξύ τεχνολογικών εξελίξεων, κοινωνικών αλλαγών και φιλοσοφικών ή ιδεολογικών μετατοπίσεων στις επιμέρους ιστορικές περιόδους.

Λέξεις Κλειδιά: Ελληνιστική εποχή, Ρωμαϊκά χρόνια, Αναγέννηση, Επιστημονική Επανάσταση, Βιομηχανική Επανάσταση.