Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης

Το μάθημα εξετάζει κριτικά τις δυνατότητες που παρέχουν οι σημαντικότερες κοινωνιολογικές θεωρίες της εκπαίδευσης για την ερμηνεία και κατανόηση του ρόλου του εκπαιδευτικού θεσμού στην παραγωγή αλλά και αντιμετώπιση της κοινωνικής ανισότητας, καθώς και την κατασκευή υποκειμενικοτήτων. Συγκεκριμένα, προσεγγίζονται από μία κριτική σκοπιά η θεωρία του δομολειτουργισμού για την εκπαίδευση, η μαρξιστική θεωρία της κοινωνικής αναπαραγωγής και αντιστοίχισης, η θεωρία του πολιτισμικού κεφαλαίου, η θεωρία των γλωσσικών κωδίκων, καθώς και κοινωνιολογικές θεωρήσεις των αναλυτικών προγραμμάτων, οι θεωρίες της αντίστασης και οι θεωρίες της ερμηνευτικής κοινωνιολογίας. Επίσης, ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στις μεταδομιστικές αναλυτικές προσεγγίσεις του εκπαιδευτικού θεσμού. Υπό το πρίσμα αυτών των θεωριών εξετάζονται τα αίτια και οι συνέπειες της άνισης σχολικής επίδοσης, η σύνδεση της σχολικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, ενώ τίθεται υπό συζήτηση η κυρίαρχη ιδεολογία περί της ισότητας των εκπαιδευτικών ευκαιριών και της αξιοκρατίας. Τέλος, σημαντικό μέρος του μαθήματος αφορά τον κριτικό αναστοχασμό της τρέχουσας παιδαγωγικής πρακτικής και την αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων διαπαιδαγώγησης με σημείο αναφοράς τις δημοκρατικές αρχές της ισότητας και της ελευθερίας. Στόχοι του μαθήματος είναι: α) η εμβάθυνση στην κατανόηση των ιδεών των κυριότερων κοινωνιολογικών θεωρήσεων της εκπαίδευσης, β) η εφαρμογή των διαφορετικών κοινωνιολογικών ερμηνειών για τη σημασία που έχει ο εκπαιδευτικός θεσμός, τους ρόλους που ασκεί μέσα στην κοινωνία, την αντιμετώπιση του φαινομένου της κοινωνικής ανισότητας στην εκπαίδευση και τις προοπτικές που διαγράφονται.