ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Σε μαύρο σκοτάδι η Αλεξανδρούπολη

Του ΓΙΑΝΝΗ ΛΑΣΚΑΡΑΚΗ*

Οι ηγέτες της Ρωσίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας υπογράφουν αύριο την οριστική συμφωνία για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, που θα φέρει στο Θρακικό Πέλαγος το αργό πετρέλαιο από το Νοβοροσίσκ, κοντά στη μυθική Κολχίδα. Στη σκιά αυτής της πανηγυρικής τελετής, αμέτοχοι και απληροφόρητοι, οι πολίτες της Αλεξανδρούπολης παρακολουθούν σαστισμένοι τις εξελίξεις, ανήμποροι να παρέμβουν σε ένα γεγονός που θα επηρεάσει ριζικά τη ζωή τους, το φυσικό και δομημένο περιβάλλον, την οικονομία, τις κοινωνικές, παραγωγικές και χωροταξικές δομές της πόλης τους.

Η πρώτη ανατροπή αφορά το κοινοτικό κεκτημένο της «επικουρικότητας». Ουδείς σεβάστηκε το δικαίωμα των πολιτών που βρίσκονται τόσο κοντά σε μια τόσο σημαντική για τη ζωή τους επιλογή, να ακουστούν, τουλάχιστον, οι απόψεις τους, οι φόβοι τους, οι επιφυλάξεις τους. Η ευρωσυνταγματικά κατοχυρωμένη αυτή αρχή, που αφορά κυρίως το Δήμο Αλεξανδρούπολης, παραμερίστηκε απροκάλυπτα, κάτω από το πρόσχημα του «στρατηγικού εθνικού συμφέροντος».

Οστρατηγικός σχεδιασμός όμως για την Αλεξανδρούπολη κινδυνεύει έτσι να ανατραπεί βίαια εκ των άνω. Εμείς σχεδιάζουμε μια πόλη της καινοτομίας και του πολιτισμού και ένα μεσογειακό κέντρο συνδυασμένων μεταφορών της Ευρώπης στην Ανατολή. Μια πόλη-θάλασσα, μια πόλη-γιορτή, μια πόλη-μητρόπολη μιας ιστορικής γεωγραφικής περιοχής στη νέα εποχή των ανοιχτών οριζόντων και των ανοιχτών συνόρων προς Βορρά και Ανατολή, που διαδέχονται -επιτέλους- τις ψυχροπολεμικές «επιτηρούμενες ζώνες» των πρόσφατων χρόνων της απομόνωσης.

Πόσο είναι συμβατός ο πετρελαιαγωγός με αυτές τις αισιόδοξες προοπτικές που ανοίγονται λόγω της νέας γεωγραφίας της περιοχής; Δυστυχώς βαδίζουμε στο σκοτάδι: Δεν μας παρουσίασαν ούτε μια μελέτη σκοπιμότητας, ούτε μια μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τη θάλασσα και το Δέλτα του Εβρου. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του στη χωροταξική δομή της πόλης, στις χρήσεις γης και ποιες αλλαγές θα επιφέρει στις οικονομικές και κοινωνικές της δομές;

Πόσες θα είναι οι νέες θέσεις εργασίας και πόση η απώλεια άλλων στον τουρισμό και στην αλιεία; Δεν γνωρίζουμε ούτε καν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, το σημείο εκβολής, την έκταση και τον τόπο των χερσαίων και θαλάσσιων εγκαταστάσεων.

Ποιες αλλαγές θα απαιτηθούν στη χωροταξική και οδική υποδομή, στα συστήματα ύδρευσης, αποχέτευσης, κυκλοφορίας, χώρων στάθμευσης και πόσο θα κοστίσουν αυτές στον προϋπολογισμό του δήμου μας;

Πώς θα κατανέμονται τα αντισταθμιστικά οφέλη, πώς θα ασφαλιστούν οι ακτές μας και οι αλιείς μας έναντι καταστροφών από μεγάλο ατύχημα και ποιος θα πληρώνει τα ασφάλιστρα;

Αυτά ζητούν να μάθουν οι πολίτες της Αλεξανδρούπολης, όχι τόσο για να ετοιμάσουν τις αντιδράσεις τους όσο για να προετοιμαστούν για τις μεγάλες αλλαγές που έρχονται. Τις αλλαγές που θα φέρουν οι νέοι «Αργοναύτες»-εφοπλιστές καθώς θα μεταφέρουν με τις «Αργώ» των 350.000 τόνων το σύγχρονο «Χρυσόμαλλο Δέρας» με το μαύρο χρώμα και τη χρυσή ανταλλακτική αξία. Η Ελλη πάντως, η αδελφή του Φρίξου, δεν θα χρειαστεί να πέσει και να πνιγεί στη θάλασσα για να δώσει το όνομά της στον Ελλήσποντο, μια και ο αγωγός τον παρακάμπτει. Εκτός και αν το ρόλο της τον παίξει η Αλεξανδρούπολη για να εγκαινιάσει τα «Δαρδανέλια της ξηράς».

* Πολιτικός μηχανικός, δημοτικός σύμβουλος Αλεξανδρούπολης